تار و سه تار از سازهای زهی و مضرابی باستانی موسیقی ایران هستند و با توجه به این که تار و سه تار در یک گروه از آلات موسیقی قرار دارند، اما باز هم نسبت به هم از تفاوت‌ها و شباهت‌هایی برخوردارند. از جمله تفاوت‌ها می‌توان به تفاوت در ظاهر، صدا و… اشاره کرد که ما در این مقاله سعی داریم به بررسی شباهت‌ها و فرق تار و سه تار بپردازیم، پس تا آخر مقاله با ما همراه باشید.
فرق تار و سه تار در شکل ظاهری
تفاوت تار و سه تار در موارد مختلفی به چشم می‌خورد. این دو در ظاهر تفاوت‌هایی نسبت به هم دارند که در نگاه اول متوجه این تفاوت‌ها می‌شوید. در ادامه به بررسی این تفاوت‌ها می‌پردازیم:
- در تار از ۶ سیم استفاده شده به همین دلیل است که دسته آن نسبت به سه تار که از ۴ سیم تشکیل شده، از پهنای بیشتری برخوردار است.
- تعداد گوشی‌های تار به ۶ عدد افزایش پیدا کرده و همین امر باعث بزرگ‌تر شدن جعبه گوشی‌های تار نسبت به سه تار شده است.
- تار از دو کاسه تشکیل شده که یکی از کاسه‌ها کوچک‌تر از کاسه دیگر است و سه تار از تک کاسه تشکیل شده و می‌توان گفت که تار نسبت به سه تار بزرگ‌تر است.
- صفحه جلو کاسه سه تار از چوب طبیعی ساخته شده، اما صفحه جلو کاسه تار از پوست طبیعی و مصنوعی تشکیل شده است ولی جنس چوب استفاده شده در ساخت هر دو ساز با توجه به تکنیک و سلیقه سازنده، متفاوت خواهد بود.
- روی دسته تارها دو نوار سفید از جنس استخوان وجود دارد که در ناحیه انگشت گذاری است، اما این موضوع تنها در سه تارهای حرفه‌ای دیده می‌شود.
- دسته سه تار نازک‌تر از دسته تار بوده و دارای ظرافت بیشتری نسبت به تار است.
- هر دو ساز از تعداد پرده‌های یکسان و برابر (۲۸ عدد) و طول دسته یکسان تشکیل شده‌اند.
- طول عمر پرده‌های به کار رفته در سازها به طور کلی به جنس پرده، استایل دست چپ نوازنده، میزان اصطکاک دست نوازنده با پرده و میزان رطوبت محل نگهداری آن بستگی دارد.
(چنانچه قصد یادگیری تار را دارید، بهتر است راهنمای خرید تار را نیز بخوانید!)
چهار نوع پرده به کار رفته در سازهای تار و سه تار
پرده پلاستیکی
پرده‌های پلاستیکی یا نایلونی، پرده‌هایی بسیار محکم هستند که جابه‌جایی آن‌ها بسیار دشوار است. این پرده‌ها در پایین دسته تار و سه تار قرار گرفته‌اند. از ویژگی‌های خوب این نوع پرده می‌توان به عمر بالای آن اشاره کرد.
پرده معمولی
جنس پرده‌های معمولی به کار رفته بر روی تار و سه تار از روده گوسفند بوده که طول عمر این پرده‌ها به طور متوسط بین یک تا یک سال و نیم است و پس از آن پرده‌ها، یکی از پس از دیگری باز می‌شوند. از نکات قابل توجه برای نگهداری سازهایی با این نوع پرده، مرطوب نبودن محل نگهداری آن است. در صورتی که شما در مکانی مرطوب زندگی می‌کنید، بهتر است بسته‌های رطوبت‌گیر درون جعبه ساز خود قرار دهید.
این نوع پرده از محبوب‌ترین پرده‌های به کار رفته در ساز تار و سه تار محسوب می‌شود و از علت‌های محبوبیت این پرده می‌توان به قیمت پایین و سهولت بستن روی ساز اشاره کرد.
(برای آشنایی با بهترین سه تار برای شروع مطالعه این مقاله را از دست ندهید!)
پرده فلزی
از آنجایی که سیم‌های تار و سه تار نازک و فلزی هستند و وجود این پرده‌های فلزی باعث می‌شود تا در هنگام نواختن، سیم‌ها به پرده برخورد کرده و صدای ناخوشایندی را تولید کند، این نوع پرده‌ها بسیار کم روی تارها مورد استفاده قرار می‌گیرند و از آن‌ها به هیچ عنوان بر روی سه تار استفاده نمی‌شود. استفاده از این نوع پرده باعث می‌شود تا نوازنده نت‌ها را به سختی پیدا کند و علت آن خالی بودن پشت دسته است.
اگر قصد خرید جارو شارژی را دارید ، به مقاله بهترین جارو شارژی سر بزنید.
پرده کات کوت
پرده کات کوت یا کت کوت جزو محبوب‌ترین پرده‌های به کار رفته در تار و سه تار است که بسیاری از نوازندگان حرفه‌ای از این نوع پرده برای ساز خود استفاده می‌کنند. جنس این نوع پرده‌ها از روده گربه و خرگوش است و بیشتر برای بخیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. از ویژگی‌های این نوع پرده می‌توان به مقاومت بالا، سهولت در جابه‌جایی، صیقلی بودن سطح آن و طول عمر بیشتر نسبت به پرده‌های معمولی اشاره کرد.
(برای آشنایی با بهترین برند های پیانو مطالعه این مقاله را از دست ندهید!)
تفاوت صدای تار و سه تار
از دیگر تفاوت‌های این دو ساز می‌توان به صدای تولید شده آن‌ها اشاره کرد که با توجه به آن، افراد با سلیقه‌های متفاوت به این دو ساز جذب می‌شوند. در خصوص مقایسه صدای تار و سه تار می‌توان گفت:
- تعداد سیم‌های تشکیل دهنده تار نسبت به سه تار بیشتر بوده به همین دلیل است که هنگام نواختن تار، صدای پرحجم‌تری به گوش می‌رسد.
- صدای سه تار نرم‌تر، تخت‌تر و زنگ‌دارتر است اما صدای تولیدی تار شفاف‌تر، بم‌تر و تیزتر است.
(برای آشنایی با بهترین آموزشگاه های موسیقی تهران پیشنهاد میکنیم این مقاله را حتما بخوانید!)
تفاوت در نواختن تار و سه تار
برای نواختن سه تار از مضراب فلزی که بر روی انگشت سبابه قرار می‌گیرد، استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از مضراب فلزی هم استفاده نکرد و از ناخن انگشت سبابه برای نواختن استفاده کرد. لازم به ذکر است که با نواختن توسط ناخن انگشت سبابه، صدای نرم‌تری تولید می‌شود. تار به وسیله مضراب فلزی که از جنس برنج بوده نواخته می‌شود.
برای نواختن تار فرد نوازنده باید مچ دست خود را تکان دهد اما در سه تار تنها لازم است که انگشت سبابه حرکت کند و نوک انگشتان به سیم‌ها برخورد نماید. تکنیک‌های مضراب زدن در تار و سه تار بسیار شبیه به یکدیگر هستند.
اگر قصد خرید پنکه برای تابستان را دارید پیشنهاد میکنیم به مقاله راهنمای خرید پنکه سر بزنید.
تفاوت کاربرد تار و سه تار
با توجه به ویژگی‌های صوتی که برای هر یک از تارها بیان کردیم، به طور کلی از سه تار که صدایی نرم‌تر دارد برای تک نوازی و دو نوازی استفاده می‌شود و از تار به علت بم بودن صدای تولیدی برای کارها و موسیقی‌های گروهی استفاده می‌شود. البته لازم به ذکر است که ساز تار و سه تار می‌توانند هم در گروه‌های موسیقی و هم در تک‌نوازی کاربرد داشته باشند زیرا همه چیز بستگی به نوازنده این دو ساز دارد.
(برای آشنایی با بهترین مارک ویولن پیشنهاد میکنیم این مقاله را حتما بخوانید!)
آیا یادگیری تار از سه تار راحت تر است؟
فرق سه تار و تار در یادگیری چیست؟! درباره بحث یادگیری تنها می‌توان گفت که همه چیز به علاقه شما بستگی دارد، زیرا اگر شما با علاقه یادگیری را شروع کنید، نواختن ساز برای شما راحت‌تر و آسان‌تر می‌شود، اما برخی از مدرسان این حرفه بر این باورند که برای یادگیری تار بهتر است اول سه تار را به علت ساده بودن و یادگیری راحت‌تر آموزش ببینید.
نوازندگانی که سه تار را فرا گرفته‌اند، برای نواختن تار تنها کافی است روی حرکت مچ خود تمرکز داشته باشند و برای نوازندگان تار که علاقه به نواختن سه تار دارند تنها کافی است که تمرکز خود را روی نواختن با انگشت سبابه قرار دهند.
برای خرید تلفن بیسیم و داشتن دانش کافی برای خرید آن به مقاله راهنمای خرید تلفن بی سیم سر بزنید.
تار بهتر است یا سه تار؟
در پاسخ به این سؤال باید تکرار کرد که برتری در سازهای موسیقی وجود ندارد و نواختن هر کدام از سازهای موسیقی به علاقه شما بستگی دارد و اگر علاقه به هر دو ساز دارید بهتر است از سه تار شروع کنید. اگر بخواهیم در بخش قیمت به مقایسه تار و سه تار بپردازیم باید گفت که قیمت تار کمی گران‌تر از سه تار بوده و در برخی اوقات ممکن است به علت برند خاص ساز یا تزئیناتی که در ساخت ساز استفاده شده، باعث شود تا قیمت سازها کمی متفاوت تر و گران‌تر باشد.
سخن پایانی
در آخر باید گفت که ساز تار و سه تار از سازهای قدیمی ایران محسوب می‌شوند و به تفاوت تار و سه تار در این مقاله پرداختیم که شما در کنار علاقه به ساز خود و اقدام به یادگیری آن با فرا گرفتن اطلاعات لازم می‌توانید بهتر تصمیم گیری کنید. ممکن است سازنده‌های سازها بنا بر علاقه خود در ساخت سازها به خصوص تار و سه تار تغییراتی را ایجاد کنند که همین امر باعث تغییر زیادی در شکل ظاهری، نوع صدا دهی و … در سازها شود. ما در این مقاله به طور کلی فرق تار و سه تار معمولی را بیان کردیم.
برخی سوالات متداول:
آیا یادگیری تار از سه تار راحت تر است؟
همه چیز به علاقه شما بستگی دارد، زیرا اگر شما با علاقه یادگیری را شروع کنید، نواختن ساز برای شما راحت‌تر و آسان‌تر می‌شود، اما برخی از مدرسان این حرفه بر این باورند که برای یادگیری تار بهتر است اول سه تار را به علت ساده بودن و یادگیری راحت‌تر آموزش ببینید.
تفاوت در نواختن تار و سه تار در چیست؟
برای نواختن سه تار از مضراب فلزی که بر روی انگشت سبابه قرار می‌گیرد، استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از مضراب فلزی هم استفاده نکرد و از ناخن انگشت سبابه برای نواختن استفاده کرد. تار به وسیله مضراب فلزی که از جنس برنج بوده نواخته می‌شود. برای نواختن تار فرد نوازنده باید مچ دست خود را تکان دهد اما در سه تار تنها لازم است که انگشت سبابه حرکت کند و نوک انگشتان به سیم‌ها برخورد نماید.
من با خوندن مقاله فرق سه تار و تار شما رفتم سه تار خریدم و از خریدم بسیار راضیم ممنون از مقاله خوبتون
ممنون از همراهی شما و خوشحالیم که نوشته تار یا سه تار بدردتون خورده.