اگر شما به دنبال خرید تار برای شروع یادگیری آن هستید و آگاهی از بهترین نوع تار، بهترین مارک تار، انواع تار و بهترین تار سازان ایران ندارید، با مطالعه این مطلب می‌توانید در تمامی این زمینه‌ها اطلاعاتی کامل و جامع را کسب کنید. علاوه بر مطالب بیان شده، در این مقاله به معرفی تار، تاریخچه ساز تار و اجزای تار نیز پرداخته خواهد شد.
معرفی تار
در موسیقی سنتی ایرانی آلات موسیقی بسیار گسترده‌ای وجود داشته‌اند. هر یک از این آلات موسیقی ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارا هستند. یکی از سازهای زهی ایرانی که صدایی بسیار خوبی دارد و به سبب همین صدای زیبا در دل بسیاری از مردم جای گرفته، تار است. انواع تار، نه تنها در ایران بلکه در کشورهای دیگری همچون تاجیکستان، آذربایجان و ارمنستان نیز برای نواختن موسیقی سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
(اگر می‌خواهید بدانید تفاوت تار و سه تار چیست ، این مقاله را حتما مطالعه کنید!)
در گذشته تار بر خلاف امروز، دارای ۵ سیم بوده است. تار این ساختار خود را تا زمانی که درویش خان سیم ششم را به آن اضافه کند، حفظ کرده بود. به هنگام نواختن تار بر خلاف اکثر سازهای زهی، از مضراب استفاده می‌شود.
(چنانچه قصد یادگیری گیتار را دارید، مطالعه مقاله راهنمای خرید گیتار را از دست ندهید!)
تاریخچه ساز تار
اگر بخواهیم در مورد تاریخچه ساز تار صحبت کنیم، می‌توان برای شروع به زمان پدید آمدن آن اشاره کرد. برخی از افراد و منابع به آن اشاره دارند که تار از زمان فارابی وجود داشته است. این بدان معناست که تاریخ پدید آمدن تار را حدوداً مربوط به سال ۲۶۰ تا ۳۳۹ هجری می‌دانند. رشد و به کمال رسیدن تار منصوب به افرادی از جمله صفی‌الدین ارموی می‌شود.اگر بخواهیم در مورد دیده شدن ساز تار با شمایلی که امروزه از آن در ذهن داریم صحبت کنیم، باید به این مورد اشاره کنیم که این ساز بدین شمایل از دوره قاجار دیده شده است.
این ساز را می‌توان به عنوان یکی از سازهای اصیل ایرانی شناخت. همان‌طور که در بالا گفته شد، اضافه شدن سیم ششم را می‌توان به عنوان آخرین تغییر انواع تار در نظر داشت.
(چنانچه از خود می‌پرسید که چه سازی مناسب من است ، مطالعه این مقاله می‌تواند به شما بسیار کمک کند!)
ساز تار ایرانی، از جمله سازهای اصیل است که از زمان قاجار به شکل امروزی خود در آمده و این ساز دارای تاریخچه پیدایش بسیار با قدمتی است.
معرفی اجزای تار
تار پس از تغییر ظاهری که داشت، امروزه از اجزای مختلفی تشکیل شده است. از جمله این اجزا می‌توان به مواردی نظیر گوشی‌ها، سر پنجه تار، سیمهای تار، خرک، سیم گیر، پرده‌ها، کاسه تار و دسته اشاره کرد. هر یک از این اجزا برای این‌که بهترین کیفیت ممکن را داشته باشند، باید از ویژگی‌های خاصی برخوردار باشند. در ادامه مقاله راهنمای خرید تار، به بررسی تک به تک اجزای ساز تار و ارائه توضیحاتی در ارتباط با هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
(برای آشنایی با تفاوت هنگ درام و تانگ درام در چیست ، مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم!)
گوشی های تار
اگر به بالای تار توجه کنید، قسمتی را مشاهده می‌کنید که بخشی از آن به سیم متصل و قسمت دیگری از آن نیز به بدنه متصل است. گوشی‌ها در تار و سایر سازهای زهی، وظیفه کوک ساز را بر عهده دارند. برای کوک کردن سازها از طریق گوشی، باید از سفت کردن و شل کردن گوشی‌ها استفاده کرد. با این کار می‌توان بسامد صدایی سیم‌ها را تغییر داد.
(چنانچه قصد آشنایی با بهترین کتاب های تئوری موسیقی را دارید، مطالعه این مقاله را از دست ندهید!)
سر پنجه تار
سر پنجه‌های تار یا به عبارت دیگر جعبه کوک، در بالای دسته قرار می‌گیرد. در این قسمت، شش گوشی بر روی این بخش قرار گرفته‌اند. جنس سر پنجه تار هم از جنس بدنه تار است. امروزه این قسمت از تار به سه صورت سر پنجه کلاسیک، سرپنجه ویالونی و سر پنجه طاووسی تولید و بر روی تارها تعبیه میشوند.
- سرپنجه‌های کلاسیک، سرپنجه‌های رایج و مرسومی هستند که بر روی تارها قرار می‌گیرند. کار با این نوع از سر پنجه‌ها برای افراد مبتدی سخت خواهد بود.
- سرپنجه‌های ویالونی از نظر طراحی و ظاهر با نوع کلاسیک متفاوت هستند. طراحی ظاهری این نوع از سر پنجه‌ها، به گونه‌ای است که سه گوشی در هر طرف سر پنجه قرار می‌گیرند.
- سر پنجه طاووسی از نظر ظاهر نسبت به سایر سر پنجه‌ها دارای ظاهری متفاوت و جذاب‌تر است. این سر پنجه‌ها، با نام سر پنجه‌های پیچی نیز شناخته میشوند.
(چنانچه قصد آموزش سه تار مبتدی را دارید، مشاهده این مجموعه ویدئوی آموزشی را از دست ندهید!)
سیم های تار
همان‌طور که به آن اشاره شد، تار دارای ۶ سیم است. برای توصیف این سیم‌ها به طور کلی می‌توان گفت که تمامی آنها از جنس فلز هستند. سیمهای اول و دوم، سیمهای سفید بوده و این سیم‌ها از جنس فولاد ساخته میشوند. این دو سیم نازک‌ترین سیمهای تار هستند. سیمهای سوم و چهارم، سیمهای زرد هستند. این سیم‌ها از جنس برنج تولید میشوند. سیم پنجم به مانند سیم اول و دوم از جنس فولاد ساخته می‌شود. تفاوت این سیم با دو سیم اول در قطر آنها است. سیم ششم به مانند سیمهای سوم و چهارم از برنج ساخته می‌شود.
اگر بخواهیم این سیم‌ها را از نظر قطر به صورت صعودی دسته بندی کنیم، می‌توان گفت دو سیم اول کم‌ترین ضخامت را دارا هستند. پس از این سیم‌ها، سیمهای سوم و چهارم و در آخر سیمهای پنجم و ششم ضخیم‌ترین سیم‌ها هستند.
(برای آشنایی با بهترین گیتار برای شروع ، مطالعه این مقاله را از دست ندهید!)
خرک تار
خرک در تار وظیفه انتقال صدا را بر عهده دارد. این وسیله، صدا را از سیم‌ها به صفحه و سپس به کاسه منتقل می‌کند. به طور معمول خرک قطعه‌ای است به طول ۲ تا ۵ سانتی متر؛ خرک دارای دو پایه بوده که از طریق آنها بر روی رویه کاسه که از جنس پوست است، قرار می‌گیرد.
(اگر به دنبال بهترین آموزشگاه موسیقی تهران می‌گردید، این مقاله می‌تواند به شما بسیار کمک کند!)
سیم گیر
سیم گیر قطعه‌ای است که در انتهای تار قرار می‌گیرد. همان‌طور که در توضیحات گوشی به آن اشاره شد، گوشی‌ها وظیفه نگه داشتن سیم‌ها در بالای دسته را بر عهده دارند. سیم گیر نیز به مانند گوشی‌ها وظیفه نگه‌داری سیم‌ها را در انتهای تار بر عهده دارد.
(برای یادگیری اصطلاحات موسیقی این مقاله را حتما مطالعه کنید!)
پرده ها
همان‌طور که حتماً مشاهده کرده‌اید، قسمت‌هایی بر روی دسته تار قرار دارند که به صورت عرضی دسته تار را تقسیم‌بندی می‌کنند. زمانی که فرد قصد نواختن تار را دارد، بر طبق نت مورد انتظار خود به هنگام ضربه زدن بر روی سیم‌ها، انگشتان خود را بر روی پرده مورد نظر قرار می‌دهد. به هنگام خرید تار باید صدای پرده‌ها را به خوبی مورد بررسی قرار داد.
(برای آشنایی با بهترین مارک ویولن این مقاله را از دست ندهید!)
کاسه تار
کاسه ساز قسمت اصلی تار به حساب می‌آید. این قسمت از تار، بخشی است که در تولید صدا اصلی‌ترین نقش را دارد. خود کاسه از دو قسمت تشکیل شده که قسمت بزرگ‌تر را نقاره و قسمت کوچک‌تر را کاسه می‌نامند. برای این که ساز، سازی مناسب باشد باید این دو قسمت با یکدیگر تناسب کافی داشته باشند. در ارتباط با کاسه تار باید به برخی موارد توجه بسیاری کرد.تقریباً مهم‌ترین مورد در ارتباط با کاسه تار، جنس بدنه آن است.
چوب بدنه باید به صورت کامل خشک شده باشد تا صدایی مناسب و رسا را در اختیار شما قرار دهد. معمولاً جنس کاسه تار از چوب درخت توت است.
(اگر از خود می‌پرسید که چه سازی انتخاب کنم ، این مقاله می‌تواند شما را راهنمایی کند!)
دسته تار
دسته تار قسمتی چوبی و لوله شکل که تقریباً دارای طولی ۵۰ سانتی متر است. در قسمت جلویی دسته، سیمهای تار به همراه پرده‌ها قرار گرفته‌اند. قسمت پشتی این بخش برای نگه داشتن قسمت بالایی و جا به جایی دست برای پرده گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. روی دسته ساز باید به صورت صاف ساخته شده باشد تا صدای با کیفیتی در اختیار شما قرار بگیرد.
تا به اینجا اطلاعاتی در ارتباط با تاریخچه تار، معرفی تار و اجزای تار در اختیار شما قرار گرفته است. برای خرید تارهای باکیفیت باید به برخی از موارد توجه کرد. این موارد در ادامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
(برای یافتن پاسخ سوال “ راهنمای خرید ویولن “، این مقاله می‌تواند شما را راهنمایی کند!)
معروف ترین سازندگان تار
از جمله بهترین تار سازان ایران می‌توان به یحیی تار ساز، جعفر صنعت، عباس صنعت، استاد حسن زاده خیل، فرمان مرادی و استاد میرهاشمی اشاره کرد. یحیی تار ساز، در جلفای اصفهان متولد شد. وی از جمله افرادی بوده است که نسبت به سایر سازنده‌های تار، به هنگام ساخت ساز همواره از استاندارد خاصی پیروی می‌کرده است به همین سبب با بررسی انواع مختلف تار به هیچ وجه اختلاف فاحشی در ساخته‌های او دیده نمی‌شد.استاد عباس صنعت یکی از اساتید بسیار برجسته در ساخت تار بوده است. او شاگرد استاد یحیی تارساز بود.
به همین سبب کیفیت ساخت تارهای او بسیار بالا بوده است. او به مانند سایر اساتید شاگردهای بسیاری را تربیت کرد. یکی از برجسته‌ترین شاگردهای او برادرش استاد جعفر صنعت بوده است. استاد جعفر صنعت در ساخت تارها نسبت به سبک یحیی از روشی متفاوت استفاده می‌کرد. تفاوت روش این دو استاد، باعث شده است تا تارهای او از نظر کاسه با استایل کار استاد جعفر متفاوت باشد.
(اگر می‌خواهید با بهترین مارک سنتور آشنا شوید، این مقاله را حتما مطالعه کنید!)
نکات مهم هنگام خرید تار
اگر بخواهیم به صورت کلی و صریح به بررسی نکاتی که در خرید بهترین مارک تار ایرانی (و غیر ایرانی) باید مورد توجه قرار بگیرند بپردازیم، برخی از موارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم را می‌توان کلیدی‌ترین ویژگی‌ها در نظر گرفت.بر اساس راهنمای خرید تار می‌توان گفت: هنگام انتخاب و خرید یک تار خوب باید نوع و جنس چوبی که بدنه تار از آن ساخته شده است به عنوان اصلی‌ترین گزینه در نظر گرفته شود. جنس چوب تار باید سفت بوده و به خوبی خشک شده باشد. معمولاً بدنه تار از چوب با جنس گردو و یا توت ساخته می‌شود.
همان‌طور که بیان شد کاسه تار از دو قسمت ساخته شده و این دو قسمت به یکدیگر متصل میشوند. محل اتصال این دو قسمت باید بدون مشکل (ترک) باشد.قسمت دیگری که باید به خوبی به آن توجه شود، محل اتصال دسته و کاسه است. در این قسمت اگر ترکی وجود داشته باشد یا اتصال به خوبی انجام نگرفته باشد، خرید محصول مورد نظر برای شما مناسب نیست.وزن ساز اگر بالا باشد، به هنگام نگه داشتن آن نوازنده را آزرده خواهد کرد. کیفیت سیم‌ها و قطر آنها باید به گونه‌ای باشد که بتواند صدای مناسبی را از خود منتشر کند.
در کنار داشتن صدایی مناسب نباید به هنگام نواختن پاره شوند.برای داشتن صدایی دل نشین و ظاهری زیبا باید روی کاسه تار از جنس پوست شکم بره باشد. داشتن خرکی از جنس استخوان، پرده‌هایی از جنس پلاستیک و یا روده از جمله ویژگی‌هایی است که یک تار خوب باید داشته باشد.
(چنانچه قصد آشنایی با انواع سازهای کوبه ای را دارید، این مقاله می‌تواند شما را راهنمایی کند!)
سخن پایانی
در این مطلب تلاش بر آن بوده، شما اطلاعاتی کامل در ارتباط با تار، تاریخچه تار، معروف ترین سازندگان تار، ویژگی‌هایی که به هنگام خرید تار باید به آنها توجه کرد، به دست آورید. پس به یاد داشته باشید که با توجه به نکاتی که در راهنمای خرید تار خوب به آنها اشاره کردیم، هنگام خرید تار برای شروع یادگیری ضرورتی بر خرید تارهایی با کیفیت بسیار بالا و بالطبع قیمت متناسب با کیفیت ضرورتی وجود ندارد و شما می‌توانید تارهایی با کیفیت متوسط و مناسب با قیمتی مناسب را تهیه و استفاده کنید.
برخی سوالات متداول:
۱- تار چند سیم دارد؟
ساز تار دارای شش سیم است که از انتهای کاسه شروع شده، با عبور از روی خرک و دسته ساز، وارد جعبه گوشی‌ها شده و در آنجا به دور گوشی‌ها پیچیده می‌شود.
۲- ساز تار چند اکتاو دارد؟
تار معمولا دارای ۳ اکتاو است. سیمهای شش گانه تار عموما به این صورت کوک میشوند: دو سیم سفید (پایین) و دو سیم زرد به صورت هم صدا کوک میشوند ولی یک سیم سفید نازک و یک سیم زرد با فاصله یک اکتاو از یکدیگر عموما کوک میشوند.
از کجا بفهمم تار خوب میخرم؟
در مقاله راهنما خرید تار برای شما توضیح داده شد.
در هنگام خرید بهتر است یک شخص کار بلد را کنار خود داشته باشید.
موفق باشید